Door: Bregje Lampe | Nieuwsbrief verstuurd op donderdag 20 april 2023
1. Ingetogen chic
Het zogenoemde nieuwe minimalisme – ook wel ‘quiet luxury’ – is onderwerp van gesprek momenteel. Denk aan Gwyneth Paltrow in de rechtbank; het is een look die samengevat kan worden in een peperdure beige coltrui en camelkleurige jas. Modemerken gaan hiermee om als ‘just another trend’, schrijft Sarah Kent in BoF. Historisch gezien hebben ze daar gelijk in: ingetogen chic heeft het altijd goed gedaan in tijden van economische onzekerheid. De klimaatproblematiek doet daar een schepje bovenop door het marketing potentieel van kwaliteitsartikelen te versterken.
Kleding die anders gewoon saai wordt gevonden, kan nu als als wenselijk en verantwoordt gepromoot worden. Jeweetwel: #buylessbuybetter. Merken als Brunello Cucinelli en Zegna profiteren hiervan, ze blijven groeien. En dat is meteen het probleem. Want feit is dat we de klimaatcrisis niet oplossen door méér te produceren en méér te consumeren. ‘Fashion needs to find a way to extract more value from fewer products to allow it to keep growing profits without the equivalent increase in production and impact,’ aldus François-Henri Pinault, topman van modeconcern Kering in BoF.
2. Poverty Play
Als het gaat om commitment aan klimaatdoelstellingen, loopt Pinault voor op zijn rivaal Bernard Arnault, de 74-jarige topman van LVMH die volgens de miljardairsindex van Bloomberg werd uitgeroepen tot de rijkste man ter wereld. Pinault maakte afgelopen maand bekend dat hij de verkoopprijs van zijn producten wil verhogen om de klimaatdoelen te behalen. Dat zou betekenen dat kleding van Gucci, Yves Saint Laurent, Balenciaga en andere luxemerken uit zijn portefeuille nog duurder wordt – en dus nog onbereikbaarder.
Dat roept een tegenreactie op: een morsige look met kleding die zo van de markt lijkt te komen, bijvoorbeeld. Jonas Kooyman tipt in zijn populaire nieuwsbrief havermelkelite een vlog van Alice Capelle, die de aantrekkingskracht van ‘poverty play’ uitlegt en beschrijft hoe de modieuze voorhoede in Berlijn massaal valt voor kleding van de markt. Ik moest denken aan de grungelook uit de jaren negentig; als twintiger kocht ik bijna al mijn kleding op de Noordermarkt, want veel experiment voor weinig geld.
3. What else?
So far voor de looks. De grote verschuivingen vinden tegenwoordig elders plaats. In de Tweede Kamer bijvoorbeeld, waar op 10 maart een eerste gesprek plaatsvond over het verduurzamen van de textielindustrie. Kamerlid Kiki Hagen schreef een initiatiefnota over een nieuw ontwerp voor de kledingindustrie: van wegwerpmaatschappij naar circulaire economie. Het is een heldere samenvatting van wat er op dit moment gebeurt en wat beter kan. Inclusief een aantal concrete voorstellen om radicale transparantie en écht circulaire ketens te bevorderen.
Denk aan het gezamenlijk bepalen van wat nou duurzaam is en het stellen van eisen aan de informatievoorziening van bedrijven (ook wel: het bestraffen van greenwashing), het opstellen van regels voor het voorwassen van textiel (doel: minder microplastic), het ontwikkelen van een industriestandaard voor vezelverlies, het beter faciliteren van bedrijven die gericht zijn op een circulaire industrie en het onder de loep nemen van belemmerende regelgeving. Dit is nog maar een greep.
4. Europa
Ook in Europees verband is gewerkt aan een strategie voor duurzaam en circulair textiel. De Europese Commissie is voornemens om overproductie en overconsumptie te stoppen, de vernietiging van onverkocht of geretourneerd textiel te ontmoedigen en een digitaal productpaspoort in te voeren. De implementatie van dit beleid kan nog jaren duren. Ik schat zo in dat de lobby van een aantal grote bedrijven druk is om de boel te traineren.
Reden temeer voor Nederland om alvast een aantal stappen te maken en zich te profileren als koploper op het gebeid van circulair ondernemen in de mode, vindt Hagen. Afgelopen maandag 17 april vond een eerste Kamerdebat over het onderwerp plaats. “De overheid kan met regelgeving een zetje in de goede richting geven,” zei Kim Poldner zondagavond in een radio-uitzending van Met Het Oog op Morgen. Poldner is lector Circular Business bij de faculteit Business, Finance & Marketing aan de Haagse Hogeschool.
5. YOI
Ze maakt zich al bijna twintig jaar hard voor een betere modewereld. In 2005 opende ze samen met Anouk Post een winkel met duurzame mode in Amsterdam: YOI, een afkorting van Your Own Identity. Ik deed destijds uitgebreid verslag van die winkel voor Het Parool. Een winkel met alleen maar duurzame mode was toen nog iets nieuws. Intussen is het gemeengoed. Zelfs in het groots opgezette en op de massa gerichte winkelcentrum Mall of The Netherlands in Leidschendam is vorige maand een winkel met alleen maar duurzame mode geopend: TOMO.
Volgens Poldner is de transitie naar een circulaire economie niet alleen een transitie van materialen en technologieën, maar vooral óók een transitie van mensen en waarden. “Minder plaats voor fast fashion ketens en meer ruimte voor unieke winkeltjes in binnensteden zouden de consument bijvoorbeeld kunnen helpen bij het maken van andere keuzes. Maar andere maatregelen kunnen ook helpen, zoals belasting op tweedehands textiel afschaffen. Die is nu net zo hoog als op nieuw textiel, terwijl er al een keer belasting over is betaald. Hoe dan ook zie ik fantastisch veel vooruitgang. Dus ik ben hoopvol, zéker als de politiek een harde vuist gaat maken.”
En dan nog even dit:
- LEES de nieuwsbrief The Sociology of Business van Ana Andjelic is een tip. In een van de laatste afleveringen – ‘What is a Creative Director for, Anyway’ ontrafelt ze de veranderende rol van creative director aan de hand van een paar recente benoemingen.
Denk Demna Gvasalia die aangeeft dat het hem alleen nog maar om de kleding gaat versus de aanstelling van hypemaster Pharrell Williams bij Louis Vuitton. “These two divergent realities – and the skepticism that greeted both from fashion critics and the gossip mill, illuminate the complex evolution of a job that was one firmly about design.”
- BEZOEK de expo met het werk van Piet Paris in Museum Jan in Amstelveen. Ik ben zelf nog niet geweest, maar de tip komt van een collega die ik blind vertrouw op zijn goede smaak. Bovendien: van de heldere lijnen van Paris gaat altijd iets vrolijkmakends uit. So, why don’t you.
- GA naar Zeeland. In het Zeeuws Museum is vanaf 22 april de tentoonstelling HOTCHPOTCH te zien (letterlijk: ratjetoe) van invloeden va Duran Lantink die samen met de bewoners van het Pennywafelhuis (een sociaal-artistiek project in de wijk Dauwedaele) een nieuwe invulling heeft gegeven aan de traditionele Zeeuwse klederdracht.
- CHECK goblin mode als je het even niet meer weet. Het Engelse publiek stemde het woord dat eerder in The Guardian werd besproken – denk: schaamteloos chips eten en series kijken – tot woord van het jaar. Typerend voor de tijd, vindt Casper Grathwohl, directeur van Oxford University Press.
“Goblin mode’ resonates with all of us who are feeling a little overwhelmed at this point. It’s a relief to acknowledge that we’re not always the idealised, curated selves that we’re encouraged to present on our Instagram and TikTok feeds.”