Door: Bregje Lampe | Nieuwsbrief verstuurd op donderdag 28 november 2024
Gertrude
Als ik mijn favoriete modelogica van nu in één kledingstuk zou moeten vatten, dan zou het een wollen trui zijn. Om precies te zijn: deze wollen trui van Joline Jolink. De trui heet Gertrude en is met de hand geverfd. Alleen al het feit dat de trui een naam heeft. Lijkt misschien een detail, is het niet. Naar een voorwerp met een naam kijk je namelijk nét even anders.
Kinderen geven hun lievelingsspeelgoed en knuffels vaak een naam. Sommige volwassen geven – bijvoorbeeld – hun auto een naam. Gedragswetenschapper Nicholas Epley bespreekt in zijn boek ‘Mindwise: Why We Misunderstand What Others Think, Believe, Feel, and Want’ hoe en waarom mensen objecten een menselijk karakter toedichten – antropomorfisme, in jargon.
Volgens Epley is antropomorfisme een reflectie van de diep menselijke behoefte aan verbinding en betekenis. Denk aan het feit dat we dieren graag vermenselijken en hoe belangrijk dat is voor het bepalen van dierenrechten. Door haar trui een naam te geven en daarmee menselijke eigenschappen toe dichten, motiveert Jolink de consument om anders naar het kledingstuk te gaan kijken.
Van buitenbeentje naar rolmodel
Jolink is een ontwerper met een missie. Toen ik in 2005 als journalist begon, begon zij als zelfstandig ontwerper. Haar afstudeershow aan het Fashion Institute Arnhem was een van de eerste shows waarvan ik verslag deed. Ruim vier geleden schreef ik in deze nieuwsbrief al over de weg die zij heeft afgelegd: van buitenbeentje naar rolmodel. Door haar eigen koers en haar eigen morele kompas te volgen.
Ze verhuisde medio 2023 van Rotterdam naar Welsum en begon daar een Fashion Farm omdat ze als ontwerper ‘heel sterk de behoefte voelde om bij het begin te beginnen’. Bij het schaap dat wol levert, bij het vlas waar linnen van wordt gemaakt, bij de Wede planten waarvan verfstof wordt gemaakt. Gertrude is het eerste kledingstuk van de Fashion Farm en Gertrude is het resultaat van een samenwerking.
De drie schapen op haar eigen erf gaven niet genoeg wol, daarom heeft ze samengewerkt met Reina Ovinge; zij maakt zich met The Knitwit Stable hard voor Nederlandse wol. De blauwe verf komt van de Wede planten uit Jolinks eigen tuin. In het voorjaar gingen de zaadjes in de grond, maandenlang heeft ze haar best gedaan de slakken ervan af te houden, totdat het tijd was om te oogsten. Dat deed ze samen met Roua Alhalabi, zij specialiseert zich met Roua Atelier in natuurlijk verftechnieken.
Fysieke ervaring
Tegen de zomer hoopt Jolink kledingstukken aan te kunnen bieden die zijn gemaakt van linnen. In april heeft ze veertig vierkante meter vlas in Welsum gezaaid. In een radio-uitzending van NPO1 vertelt ze begeesterd hoe goed het vlas het heeft gedaan in de Welsumse schapenweide. Tip: niet alleen luisteren, maar ook kijken. Om te zien hoe Jolink begint te stralen als ze het over het groeiproces van het vlas heeft.
Ze heeft er elke dag gesnuffeld en gewied. Genoten van de bloei in juni. Rugpijn gehad na de eerste oogst. Fysieker wordt het niet. “Ik doorvoel nu echt elke vezel van het textiel dat daar hopelijk begin volgend jaar uitkomt,” aldus Jolink. Als de radiopresentator, die schrikt van het feit dat Gertrude 498 euro kost, vraagt of deze manier van produceren economisch uit kan, legt Jolink uit dat het haar niet louter om economische winst te doen is.
Met Gertrude maakt ze winst op een andere manier. De winst zit voor haar in de inspirerende samenwerkingen met Ovinge en Alhalabi. Het feit dat ze het verhaal over natuurlijke en lokale grondstoffen verder brengt, definieert ze als maatschappelijke winst. En vergeet de rupsen niet, die van de planten hebben gegeten. Dat is ecologische winst. “De balans is anders en in mijn ogen beter,” zegt Jolink.
Tweeduizend euro
Toen ze ging berekenen wat de werkelijke prijs zou moeten zijn, zat ze al gauw rond de tweeduizend euro. Alleen al het verfbad: trui voor trui, een paar minuten per trui. Urenlang, met vier volwassen vrouwen. Nee, met dit soort kleding kan ze geen webshop of winkel vullen. Maar met de verkoop van de duurzame mode in haar eigen webshop en winkel, kan ze wél dit soort onderzoek financieren. “Ik weet niet welke partijen dit gaan oppakken en op welke schaal. Maar ik wil iets in beweging zetten,” aldus Jolink.
Voor mij symboliseert Gertrude het soort modelogica dat mij jaren geleden heeft geïnspireerd om met deze nieuwsbrief te beginnen. Dit soort logica is nog lang geen mainstream, maar krijgt steeds meer navolging. Toen NRC journalist Wouter van Noort onlangs via LinkedIn de vraag stelde of mode ook op een minder vervuilende manier ingevuld kan worden, kreeg hij ontzettend veel reacties. In zijn nieuwsbrief geeft hij een mooie opsomming.
Even terug naar Gertrude. Want ik vroeg me toch nog één ding af. Waarom juist die naam? Ik stuurde haar een whatsapp bericht, om het te vragen. 
Morgen is het Black Friday. Denk aan Gertrude.